Meer nog dan een mooie bank, stijlvolle keuken of warme gordijnen bepaalt de verlichting je woongenot in huis. In deze blog behandelen we: wat is een lichtplan. Waarom is een lichtplan een goed idee? Hoe komt een lichtplan tot stand? En uit welke onderdelen bestaat een goed verlichtingsplan? Onze tip: investeer in goede verlichting en start tijdig met voorbereiden.
Wat is een lichtplan?
Basis van een goed lichtplan
Goede verlichting maakt een woning een fijne plek om te zijn. Het verfijnde van een goed lichtplan zit hem in het feit dat deze niet te ingewikkeld is. Met de huidige technieken is alles mogelijk: maar te veel effecten en contrasterende kleuren kan je huis omtoveren tot een kermisattractie.
De crux zit hem in het goed afstemmen van het lichtplan op het gebruik van de ruimtes. En niet alle verlichting hoeft functioneel te zijn. Een kleine sfeerlamp geeft misschien weinig licht, maar zorgt wel voor een aangename, ontspannen sfeer.
“Niet alle verlichting hoeft functioneel te zijn. Een kleine sfeerlamp geeft misschien weinig licht, maar zorgt wel voor een aangename, ontspannen sfeer.”
Waarom een lichtplan?
Veel woningen zijn voorzien van enkele aansluitpunten voor verlichting in de plafonds. Vaak centraal in de kamer aangebracht. Vaak voorzien deze wel in de behoefte ‘basisverlichting’, maar gaan we geheel voorbij aan de mogelijkheden van sfeer, decoratie, accent en functionele verlichting. Kortom: deze basis zal niet voldoende zijn om de woning tot een fijne, comfortabele rust, en werkplek te transformeren.
Met goede verlichting kun je een ruimte ook ruimer doen lijken, architectonische hoogstandjes uitlichten en andere mindere zaken juist onderbelichten.
Door met een expert te kijken naar de lichtinval van de woning en de toe te voegen lichtpunten, zorg je voor een optimale woonbeleving. Investeer liever in een lichtplan, en laat de dure designbanken, kunstwerken en schilderijen nog even voor wat ze zijn: je zult zien dat goede verlichting een absolute must is voor je woongenot op langere termijn.
Waarom een ontwerp van een expert?
Het inhuren van een expert klinkt misschien wat overdreven. Waarom zou je dat wel kunnen doen? Omdat licht om meer gaat dan enkel de lichtstralen: het draait om schaduwen, contrasten, silhouetten, patronen. Het gaat om de warmte van het licht, de combinatie met het natuurlijke licht en de mogelijkheid licht te beïnvloeden, reflecteren en verdraaien met bijvoorbeeld glas, spiegels, stof en andere materialen.
Een expert ziet ook de relatie van verlichting tot het interieur en het exterieur. Een verfijnde toevoeging van licht kan namelijk bepaalde architectonische hoogstandjes, maar ook missers, belichten of juist verbergen.
Hoe komt een goed lichtplan tot stand?
Bij het maken van een lichtplan kijken we naar de totaal ruimte op de plattegrond. We bepalen welke verlichting er al is, en hoe deze kunnen worden aangevuld. Ook kijken we naar de lichtinval: een goed lichtplan geeft balans. Als de ene kant van de kamer goed uitgelicht wordt, maar de andere kant wordt verwaarloosd, zal het eindresultaat niet bevredigend zijn.
Type verlichting
Basis verlichting
De basis verlichting zijn enkele lampen die nodig zijn om het geheel van de woning uit te lichten. Denk aan een lamp in de hal, als je thuiskomt, een plafonniere in je washok en een lamp boven je eettafel.
Functionele verlichting
Functioneel licht is van groot belang in een woning: dit is licht met een geconcentreerde straling, waardoor er weinig tot geen schaduw ontstaat. Denk aan een werkblad van een keuken of het uitlichten van je bureau of je leesstoel.
Accentverlichting
De basis verlichting vul je aan met accentverlichting: met deze verlichting leg je accenten op verschillende items in je woning, bijvoorbeeld een kunstwerk, een object, een meubel, of een stuk wand. Accentverlichting hoeft niet perse een spot te zijn, een lamp die indirect een wand verlicht is ook een accent. Ook hoeken uitlichten van je woning, met opwaarts gerichte spots werken erg goed. Ze voorkomen donkere ongezellige hoeken en lichten bijvoorbeeld gordijnen of een kunstwerk uit. Accentverlichting zorgt vaak voor veel diepte in een kamer.
Sfeerverlichting
De sfeerverlichting maakt een ruimte warm, sfeervol en aangenaam. Vooral in de avonden is deze verlichting cruciaal. Denk aan een mooie schemerlamp met diffuus licht of een tafellamp of wandlamp. Indirect sfeerlicht is ook erg mooi; de verlichting is indirect zichtbaar, bijvoorbeeld als uitstraling op een wand of plafond. Indirect licht is zachter en verblindt niet.
Decoratieve verlichting
Verlichting kun je zien als kunst en kan een grote decoratieve functie vervullen. Decoratieve verlichting is op te splitsen in twee onderdelen: lampen die van zichzelf prachtig zijn en lampen die zorgen voor een mooi lichteffect. Investeer in plaats van in een schilderij of en ander kunstobject in een mooie kunstzinnige lamp. Te denken valt aan sculpturale vormen, kroonluchters of mooie wandverlichting met een kunstzinnig licht effect. Deze verlichting hoeft niet in de eerste plaats een functie voor extra licht, maar zorgt met de vorm en schaduwwerking voor extra sfeer.
10 onmisbare tips om je verlichting tot een succes te maken
- Start vroeg met het maken van het lichtplan zodat je dit tijdig met je architect en uitvoerders kan bespreken en delen. Vaak vergt een goed lichtplan extra lichtpunten en kabelwerk, soms extra sparingen in betonnen wanden en nieuwe berekeningen. Hoe eerder je een plan hebt, hoe goedkoper en efficiënter het werk zal worden uitgevoerd, hoe beter het resultaat.
- Verlichting is kostbaar: investeer liever in de juiste aansluitingen en contactpunten en deel de aanschaf van verlichting op in fases. Schaf bijvoorbeeld basis licht en functionele lampen alvast aan, en spaar nog even door voor die mooie decoratieve lamp. Hoe verleidelijk ook: zorg ervoor dat je basisverlichting en functionele verlichting op orde zijn voordat je overgaat tot aanschaf van decoratieve verlichting.
- Licht een hoek van je kamer extra uit door een vloerspot of een hangarmatuur. Hierdoor lijkt je kamer groter.
- Hang een lamp boven je eettafel zo op, dat de onderkant van de lamp op ooghoogte hangt. Zo kun je, ook als je opstaat, je tafelgenoten nog in de ogen kijken, maar is de verlichting geen afleiding.
- Kies bij een lamp boven je eettafel voor voldoende lichtuitstraling: veel hangarmaturen schijnen direct licht in een geconcentreerde bundel naar beneden, bij een iets grotere tafel betekent dit vaak dat de rest van de tafel onderbelicht raakt.
- Zorg voor voldoende sfeerlicht: in de avond zet je de overige lampen uit en kun je genieten van een sfeervolle kamer waarbij muren en accessoires baden in sfeerlicht.
- Je hebt niet snel teveel licht, zorg echter wel voor dimmers zodat je de lichtintensiviteit kan aanpassen gedurende de dag, afhankelijk van je stemming en de weersomstandigheden.
- Uitlichten? Draai hem eens om: met verlichting kun je de aandacht afleiden van architectonische gebreken in je woning, simpelweg door ze uit het licht te houden en de aandacht af te leiden.
- Buiten kunstmatig licht loont het de moeite, mocht je een woning gaan (ver)bouwen, om te kijken hoe je extra daglicht de woning binnen kan brengen. Door bijvoorbeeld een dakraam (deze levert 2x zoveel lichtinval op als een kozijn in de wand), lichtkokers of een extra kozijn. Ook kun je door gebruik van glazen plafonds, glazen deuren en wanden daglicht dieper de woning in laten komen.
- Er zijn veel verschillende aansluitingen, dimsystemen en verlichting types beschikbaar: hou het simpel en kies voor een systeem die goed werkt binnen jouw woning. Kies bijvoorbeeld voor LED en een 220V dim systeem. Hiermee voorkom je moeilijkheden tijdens de aanleg van je lichtplan.
En nu?
Sta je op het punt een woning of pand te bouwen of te verbouwen? Vergeet dan niet vroegtijdig rekening te houden met de verlichting. Jan Visser adviseert je graag. Op basis van je wensen, smaak en ideeën maken wij een volledig interieurontwerp inclusief een lichtplan. De realisatie van je project wordt hiermee eenvoudiger. En met een fijne, stijlvolle, goed uitgelichte woning of pand als resultaat.
